Cursus beschrijving
Binnen het lesblok strafuitsluitingsgronden behandelen we een aantal belangrijke onderwerpen binnen de BOA. Alle onderwerpen worden via een video uitgelegd, vervolgens kun je de materie bestuderen en is er de gelegenheid om een toets over de aangeboden stof te maken.
Binnen de strafuitsluitingsgronden kennen we twee categorieën, namelijk de rechtvaardigingsgronden en de schulduitsluitingsgronden.
rechtvaardigingsgronden
Een rechtvaardigingsgrond ontneemt de wederrechtelijkheid aan een gedraging. Achteraf bezien is de gedraging van de verdachte niet in strijd met het recht, omdat er sprake is van bijzondere omstandigheden. Wederrechtelijk betekent hier ‘zonder wettelijke bevoegdheid’ of zonder toestemming van de rechthebbende.
schulduitsluitingsgronden
Schulduitsluitingsgronden nemen de ‘schuld in de zin van verwijtbaarheid’ weg. Achteraf bezien kan de gedraging van de verdachte hem niet worden verweten.
Een geslaagd beroep op een strafuitsluitingsgrond heeft over het algemeen tot gevolg dat de verdachte wordt ontslagen van alle rechtsvervolging (OVAR). Dit betekent dat het feit wel kan worden bewezen, maar dat de verdachte hiervoor niet strafbaar is.
Bij sommige delicten kan het echter zijn dat een beroep op een strafuitsluitingsgrond, leidt tot een vrijspraak. Dit is het geval wanneer wederrechtelijkheid of schuld een bestanddeel is van het delict. In dat geval kan door de rechtvaardigingsgrond of schulduitsluitingsgrond het feit niet bewezen kan worden.
Overzicht strafuitsluitingsgronden
Binnen het strafrecht kennen we de volgende wettelijke en buitenwettelijke strafuitsluitingsgronden.
Wettelijke rechtvaardigingsgronden
- Overmacht in de noodtoestand (art 40 sr)
- Noodweer (art 41 lid 1 sr)
- Uitvoering van een wettelijk voorschrift (art. 42 Sr.)
- Uitvoering van een bevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43 lid 1)
Wettelijke schulduitsluitingsgronden
- Ontoerekeningsvatbaarheid (art. 39 Sr.)
- Psychische overmacht (art. 39 Sr.)
- Noodweerexces (art. 41 lid 2 Sr.)
- Uitvoering van een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel (art. 43 lid 2 Sr.)
